[size=18]
PODRĂÂŻE NA KRESY [/size]
-
12 pÂłyt dvd , prod. 1992 #
PÂłyta dvd nr 1 
Kap³an z Gu³agu cz. I - 29 min - wzruszaj¹ca opowieœÌ o powrocie ks. Kazimierza Œwi¹tka z Gu³agu do katedry w Piùsku na Polesiu
KapÂłan z GuÂłagu cz. II - 29 min – odbudowa katedry w PiĂąsku, ktĂłrÂą BiaÂłorusini chcieli zamieniĂŚ w browar. SÂłynne nazwiska: Skirmutowie, Ordowie, Butrymowicze, Stankiewicze, Szpakowscy, Roszkiewicze i inni.
#
PÂłyta dvd nr 2 
Polesia czar - 26 min - polska szlachta ko³chozowa, umieraj¹ce wioski - ¿yÌ jest lepiej, ale radoœci ma³o, piosenki polskie i bia³oruskie, chaty kryte s³om¹, dodatek za radioaktywnoœÌ
NieÂświeÂż - 25 min - KsiĂŞstwo OÂłyckie i NieÂświeÂżskie. KsiĂŞÂża, ktĂłrzy uczÂą polskiego i malujÂą koÂścioÂły. Klasztor s.s. Benedyktynek czy technikum z internatem? Brama SÂłucka – Ostra Brama Polesia.
#
PÂłyta dvd nr 3 
KoÂścioÂły WoÂłynia i Podola - 29 min - Krzemieniec, BorszczĂłw, CzortkĂłw, Kopiczyna, cudowny obraz MB Borszczowskiej, SkaÂła Podolska, Jeziorzany, ZbaraÂż, GoÂłuchĂłw
PoczajĂłw - 30 min -
ÂŁawra Poczajowska-Jasna GĂłra Ukrainy, Poczajowskie dzwony, bÂłogosÂławiony KijĂłw i jego grota.
#
PÂłyta dvd nr 4 
Z ró¿nych stron Wo³ynia - 26 min -
Korzec, WiÂśniowiec, ZofiĂłwka pod Humaniem. SÂłynne nazwiska, WiÂśniowieccy, Potoccy
Krzemieniec - 30 min - miejsce urodzin J. SÂłowackiego. Losy Liceum Krzemienieckiego, pomordowani Polacy
#
PÂłyta dvd nr 5 
Buczacz - 28 min- opowieœci Jerzego Janickiego. Nad rzek¹ Stryp¹ w XIV w. wybudowano tu zamek obronny, który nale¿a³ do Buczackich, Golskich i Potockich. Zamek przetrwa³ napady Tatarów, Turków i Kozaków. W 1672 r., gdy Mahomet IV dowiedzia³ siê, ¿e obron¹ kieruje ¿ona w³aœciciela Teresa Potocka, pocz¹tkowo odst¹pi³ od oblê¿enia i ofiarowanego okupu, lecz po pewnym czasie, zaj¹³ go na swoj¹ czasow¹ siedzibê.
Czortków - 24 min - Stary polski cmentarz z licznymi nagrobkami (zachowany, lecz w znacznym stopniu zdewastowany, mauzoleum i katakumby ofiar ukraiùskich egzekucji z lat 1918-1919. Spoczywaj¹ tam prochy obroùców Czortkowa z okresu walk polsko-ukraiùskich, m.in. m³odzi Polacy 16-, 17-letni gimnazjaliœci. Ruiny zamku czortkowskiego na tzw. Wygnance z XVI wieku .Koœció³ rzymskokatolicki pw. œw. Stanis³awa w Czortkowie - dawniej koœció³ oo. dominikanów.
#
PÂłyta dvd nr 6 
Jaz³owiec - 29 min - jedna z najstarszych osad polskich na Podolu. W³asnoœÌ Buczackich (którzy po osiedleniu siê w Jaz³owcu przyjêli nazwisko Jaz³owieckich), Radziwi³³ów i Koniecpolskich. Miejsce urodzenia poety Kornela Ujejskiego, oraz - prawdopodobnie - miejsce œmierci i pochówku wybitnego kompozytora doby renesansu Miko³aja Gomó³ki urodzonego w Sandomierzu. W miasteczku do chwili obecnej znajduje siê klasztor Sióstr Niepokalanek (za³o¿ony w 1863 przez przyby³¹ z Rzymu b³. Marcelinê Darowsk¹).
W grudniu 1918 klasztor w Jaz³owcu zosta³ zajêty przez wojska ukraiùskie i zamieniony na wiêzienie dla internowanych Polaków. W lecie 1919 w w¹wozach w pobli¿u Jaz³owca odby³a siê trzydniowa, zwyciêska bitwa 14 Pu³ku U³anów (utworzonego w Rosji z Polaków s³u¿¹cych w armii carskiej) z wojskami ukraiùskimi. Od dnia zwyciêstwa - 11 lipca 1919 pu³k ten przyj¹³ nazwê U³anów Jaz³owieckich.
OstrĂłg - 25 min - miasto na Ukrainie (obwĂłd rĂłwieĂąski), nad rzekÂą HoryĂą przy ujÂściu Wilii, dawna rezydencja magnaterii polskiej. Stary grĂłd ruski, wzmiankowany juÂż w 1100; od drugiej poÂłowy XII wieku w KsiĂŞstwie WoÂłyĂąskim;
W latach 1919–39 w granicach Polski, w Ăłwczesnym pow. zdoÂłbunowskim, w dawnym wojewĂłdztwie woÂłyĂąskim. Miasto byÂło garnizonem macierzystym Batalionu KOP "OstrĂłg" i 19. PuÂłku UÂłanĂłw WoÂłyĂąskich. Podczas II wojny Âświatowej, we wrzeÂśniu 1939 zajĂŞty przez ZSRR i w³¹czony nastĂŞpnie w skÂładzie Ukrainy Zachodniej do ZSRR.
W
Borszczówce niemieckie komando SS zamordowa³o 115 osób, w Lidawce zlikwidowano ca³¹ koloniê.
#
PÂłyta dvd nr 7 
Gdzieœ na Bukowinie - 24 min - kraina historyczna po³o¿ona pomiêdzy Karpatami Wschodnimi a œrodkowym Dniestrem, podzielona po II wojnie œwiatowej na Bukowinê pó³nocn¹ (ukraiùsk¹) oraz Bukowinê po³udniow¹ (rumuùsk¹). Stanowi pó³nocn¹ czêœÌ historycznej Mo³dawii.
Skupiska miejskie terenów Bukowiny, to przede wszystkim le¿¹ca na po³udniu Suczawa i rozwijaj¹ce siê na pó³nocy Czerniowce. Potê¿na twierdza suczawska do dziœ imponuje swymi walorami obronnymi. Monastyry suczawskie, z monastyrem œw. Jana z Suczawy na czele, œwiadcz¹ o poziomie kultury prawos³awnej ca³ej ówczesnej Mo³dawii.
Historia
Czerniowiec byÂła trochĂŞ odmienna, bardziej kupiecka. Czerniowce teÂż póŸniej stanÂą siĂŞ stolicÂą austriackiej Bukowiny. Ziemie te byÂły terenem nieudanej wyprawy krĂłla polskiego Jana Olbrachta w 1497 r., ktĂłrego wojska zostaÂły zmuszone do odstÂąpienia od obleganej Suczawy, a nastĂŞpnie rozbite w lasach moÂłdawskich („Za krĂłla Olbrachta, wyginĂŞÂła szlachta”).
W marcu 1849
Bukowina zosta³a od³¹czona od Galicji i sta³a siê osobnym krajem koronnym jako Ksiêstwo Bukowiny z osobnymi organami w³adzy - Prezydium Krajowym, sejmem krajowym i wydzia³em krajowym.
Zaleszczyki - 25 min - miasto na Podolu w zachodniej Ukrainie, poÂłoÂżone w g³êbokim jarze w zakolu Dniestru, administracyjnie znajduje siĂŞ w obwodzie tarnopolskim. NaleÂżaÂły pierwotnie do Lubomirskich. Miastem staÂły siĂŞ dopiero w 1766 jako wÂłasnoœÌ krĂłla StanisÂława Augusta Poniatowskiego, otrzymujÂąc plan regulacyjny zgodny z polskÂą tradycjÂą – prostokÂątny rynek z ratuszem poÂśrodku, koÂścioÂłem parafialnym usytuowanym przy ulicy wychodzÂącej z naroÂżnika rynku i szachownicÂą ulic. Z uwagi na swĂłj specyficzny, bardzo ciepÂły klimat w II Rzeczypospolitej znany kurort ze wspaniaÂłymi plaÂżami nad Dniestrem, miejsce jedynego wystĂŞpowania wielu gatunkĂłw roÂślin, "stolica" uprawy winoroÂśli. Co roku urzÂądzano tu ogĂłlnopolskie ÂświĂŞto winobrania.
do Zaleszczyk na wypoczynek kilkakrotnie przybywaÂł MarszaÂłek JĂłzef PiÂłsudski.
#
PÂłyta dvd nr 8 
Czerwony pas - 25 min
Nazwa
KoÂłomyja ma zwiÂązek z zaÂłoÂżycielem miasta krĂłlem halickim Kolomanem. W roku 1459 hospodar moÂłdawski Stefan III Wielki zÂłoÂżyÂł tutaj hoÂłd Kazimierzowi JagielloĂączykowi. Jako powiat byÂł jednostkÂą administracyjnÂą w okresie I Rzeczypospolitej, ziemia halicka, wojewĂłdztwo ruskie od 1569 do 1772 r.
W latach 1886-1945 w KoÂłomyji funckjonowaÂły tramwaje parowe. Przez caÂły okres swojej historii byÂło nieustannie niszczone przez TatarĂłw, KozakĂłw oraz wojska moÂłdawskie.
KosĂłw Huculski czy
KosĂłw Pokucki. PoÂłoÂżony nad RybnicÂą, dopÂływem Prutu. W II Rzeczypospolitej miasto powiatowe wojewĂłdztwa stanisÂławowskiego. Podczas inwazji sowieckiej na PolskĂŞ w 1939 roku tutaj rzÂąd polski spĂŞdziÂł ostatniÂą noc i przekroczyÂł granicĂŞ z RumuniÂą na rzece Czeremosz.
Kuty - osiedle typu miejskiego nad
Czeremoszem, w malowniczej okolicy górzystej na pograniczu Bukowiny. Od 1991 na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankowskim, rejonie kosowskim. W okresie miêdzywojennym Kuty s³ynê³y jako miejscowoœÌ wypoczynkowa i oœrodek lokalnego rzemios³a artystycznego (tkactwo, hafciarstwo, garncarstwo). Corocznie w dniu 13 czerwca odbywa³y siê tu s³awne odpusty ormiaùskie, œci¹gaj¹ce Ormian z Polski, Bukowiny, Mo³dawii, a nawet Armenii
Czerniowce - Miasto zosta³o przy³¹czone do Austrii w 1775 r. Podczas I wojny œwiatowej zajête przez Rosjan w kwietniu 1916, przez pó³tora roku by³o na linii frontu. W latach 1918-1940 nale¿a³o do Rumunii . Latem 1940 przy³¹czone do ZSRR jako Czernowice. W latach 1941-1944 ponownie nale¿a³o do Rumunii. Zdobyte przez Armiê Czerwon¹ w 1944, przemianowane na Czerniowce. W latach 1945-1991 czêœÌ Ukraiùskiej SRR, od 1991 nale¿y do Ukrainy i jest stolic¹ obwodu czerniowieckiego.
Huculska kolĂŞda - 30 min - Huculi to najciekawszy zabytek etnograficzny nie tylko na ziemiach polskich, lecz i w Europie. MoÂżna spotkaĂŚ wÂśrĂłd nich typy polskie, ukraiĂąskie, wĂŞgierskie, rumuĂąskie, a nawet cechy antropologiczne tureckie i tatarskie czy wreszcie cygaĂąskie i ormiaĂąskie.
Hucu³ od narodzenia do œmierci ¿y³ w œwiecie magii, wierzeù i demonów. Lasy, po³oniny, potoki zaludnia³y ró¿nego rodzaju z³e si³y. Cz³owiek móg³ siê przed nimi broniÌ zaklêciem, zielem, modlitw¹.
#
PÂłyta dvd nr 9 
ÂŻytomierz cz. I - 22 min
ÂŻytomierz cz. II - 30 min -
ZaÂłoÂżony w 884 roku. ÂŻytomierz byÂł jednym z najwiĂŞkszych miast Rusi Kijowskiej. Po oderwaniu przez RosjĂŞ Kijowa od wojewĂłdztwa kijowskiego staÂł siĂŞ w 1667 nowÂą stolicÂą wojewĂłdztwa. Od 1991 jest stolicÂą katolickiej diecezji kijowsko-Âżytomierskiej obrzÂądku ÂłaciĂąskiego.Cmentarz polski (jeden z najwiĂŞkszych poza granicami Polski po ÂŁyczakowskim we Lwowie i Rossie w Wilnie)
#
PÂłyta dvd nr 10 
BerdyczĂłw - 25 min - miasto na Ukrainie, w obwodzie Âżytomierskim, siedziba wÂładz rejonu berdyczowskiego, poÂłoÂżone 44 km na poÂłudnie od ÂŻytomierza, nad rzekÂą HniÂłopiat, prawym dopÂływem Teterewy.
Na mocy unii lubelskiej w 1569 w³¹czony do Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Stanis³aw Zaremba (biskup kijowski) w 1647 zosta³, wg wiernych, uzdrowiony za wstawiennictwem Matki Bo¿ej Berdyczowskiej, której obraz og³osi³ cudownym. Berdyczów nazywany zosta³ przez niego Ukraiùsk¹ Czêstochow¹..
Zje¿d¿ali siê do Berdyczowa regularnie kupcy z najró¿niejszych stron Europy. Z tego czasu pochodzi w³aœnie kupieckie zawo³anie ... pisz do mnie na Berdyczów - jako, ¿e by³ to w ¿yciu wêdrownych kupców jedyny adres, gdzie by³o pewne, ¿e w przeci¹gu 2-3 miesiêcy na pewno siê zjawi¹. St¹d poste restante Berdyczowa pe³ni³a wa¿n¹ rolê w przebiegu informacji handlowej.
Podczas II wojny Âświatowej w sanktuarium berdyczowskim mieÂściÂło siĂŞ rosyjskie wiĂŞzienie.
Bar - 24 min - Konfederacja barska (1768-1772) - zbrojny zwiÂązek szlachty polskiej utworzony w Barze na Podolu 29 lutego 1768 roku, z zaprzysiĂŞÂżeniem aktu zaÂłoÂżycielskiego w obronie wiary katolickiej i niepodlegÂłoÂści Rzeczypospolitej, skierowany przeciwko: kurateli Rosji, krĂłlowi StanisÂławowi Augustowi Poniatowskiemu i popierajÂącym go wojskom rosyjskim. Celem konfederacji byÂło zniesienie ustaw narzuconych przez RosjĂŞ, a zwÂłaszcza dajÂących rĂłwnouprawnienie dysydentom.
#
PÂłyta dvd nr 11 
ÂŁyczakowskie opowieÂści cz. I - 32 min - cmentarz Lwowa - historie grobĂłw. Narratorem jest prof. StanisÂław Nicieja, znawca kresĂłw wschodnich, historyk sztuki
ÂŁyczakowskie opowieÂści cz. II - 26 min Lekcja historii - opowieœÌ o ludziach. ZarĂłwno o tych, ktĂłrzy tworzyli jego klimat i krajobraz projektujÂąc i wykonujÂąc nagrobki, kaplice i rzeÂźby (m.in. Parys Filippi, Cyprian Godebski), jak i tych dla ktĂłrych byÂły one zamawiane. Tu spoczywajÂą m.in. Maria Konopnicka , Gabriela Zapolska, Seweryn GoszczyĂąski, Artur Grottger, Prof. Stefan Banach, MieczysÂław GĂŞbarowicz, Karol Szajnocha, Walery ÂŁoziĂąski, Ludwik Kubala. SÂą na cmentarzu groby powstaĂącĂłw listopadowych i kwatera powstaĂącĂłw styczniowych. Cmentarz ÂŁyczakowski, liczÂący 40 hektarĂłw, jest klasycznym cmentarzem krajobrazowo– parkowym. Obszar, w ktĂłrym go usytuowano stanowi malowniczy zakÂątek. Jest to jedna z najstarszych nekropolii istniejÂących do dziÂś w Europie.
#
PÂłyta dvd nr 12 
¯ó³kiew - 26 min - miasto na Ukrainie, obwód lwowski, nad Œwin¹. W latach 1951-91 nosi³o nazwê Niestierow od nazwiska lotnika rosyjskiego Piotra Niestierowa; spotykana jest równie¿ transkrypcja Nesterow). Do 17 wrzeœnia 1939 siedziba powiatu w województwie lwowskim.
Za³o¿ona w 1597 przez hetmana polnego koronnego Stanis³awa ¯ó³kiewskiego. By³a miastem prywatnym. Nale¿a³o póŸniej do Dani³owiczów, Sobieskich i Radziwi³³ów. ¯ó³kiew by³a ulubion¹ rezydencj¹ króla Jana III Sobieskiego. Król umocni³ miasto nowoczesnymi obwarowaniami, dekorowa³ te¿ miasto w stylu barokowym, tu przywozi³ swoje liczne wojenne trofea. ¯o³kiew by³a garnizonem 6 Pu³ku Strzelców Konnych im. Hetmana Stanis³awa ¯ó³kiewskiego.
W ¿ó³kiewskiej farze oprócz piêknych marmurowych nagrobków ¯ó³kiewskich i Sobieskich (autorstwa Andreasa Schlßtera) znajdowa³y siê do 1939 ogromne malowid³a batalistyczne obrazuj¹ce najwiêksze zwyciêskie bitwy króla Jana III Sobieskiego i jego pradziada Stanis³awa ¯ó³kiewskiego, tworz¹ce jeden z najbardziej monumentalnych zespo³ów malarstwa batalistycznego w Europie:
Obrazy batalistyczne zosta³y na pocz¹tku lat '60 XX wieku. umieszczone w Lwowskiej Galerii Sztuki w Olesku. Po wywiezieniu ich z koœcio³a w ¯ó³kwi nie by³y nigdy eksponowane we wspólnym miejscu. Po upadku ZSRR i zwrocie koœcio³a katolikom obrazy te nie powróci³y niestety na swoje dawne miejsce i pozosta³y w gestii galerii obrazów.
Olesko - 25 min - Olesko po³o¿one jest 23 km na pó³noc od Z³oczowa, 72 km od Lwowa, 5 km od Podhorców przy szosie kijowskiej.
Budynek zamkowy dwupiêtrowy z baszt¹ w jednym z naro¿ników oraz baszt¹ przybramn¹, prowadz¹c¹ na dziedziniec zamkowy. W latach 80. XVII w. gruntownie odnowiony staraniem króla Jana III. Po I rozbiorze Polski zamieniony przez Austriaków na koszary. W 200 rocznicê Wiktorii Wiedeùskiej, w 1883, wykupiony z r¹k austriackich. Podczas I wojny œwiatowej powa¿nie uszkodzony, w latach 30. odnowiony, ponownie uszkodzony podczas II wojny œwiatowej. W latach 1961-1965 odnowiony. Od 1975 pe³ni rolê filii Lwowskiej Galerii Sztuki. W zamku eksponowane s¹ ogromne malowid³a batalistyczne z ¿ó³kiewskiej fary, upamiêtniaj¹ce zwyciêskie bitwy Jana III Sobieskiego i jego pradziada hetmana Stanis³awa ¯ó³kiewskiego.
Koœció³ parafialny pw. œw. Trójcy konsekrowany w 1597. Po II wojnie zamieniony na magazyn. CzêœÌ wyposa¿enia znajduje siê w Lwowskiej Galerii Sztuki. Obecnie w gestii cerkwi prawos³awnej.
Podhorce - wieœ w zachodniej Ukrainie, w rejonie brodzkim obwodu lwowskiego; 17 km. na p³n.-wsch. od Z³oczowa, 8 km. od Oleska i oko³o 17 km. od m. Brody. W II Rzeczypospolitej miejscowoœÌ by³a siedzib¹ gminy wiejskiej Podhorce w powiecie z³oczowskim województwa tarnopolskiego.
Zamek w stylu villa castello nale¿¹cy pierwotnie do Stanis³awa Koniecpolskiego, zbudowany w latach 1637-1641. W zamku mieœci³a siê dawniej piêkna kolekcja malarstwa. Obrazy czêœciowo przechowywane s¹ w Muzeum Okrêgowym w Tarnowie, w Lwowskiej Galerii Sztuki (Lwów i zamek w Olesku). Najcenniejszy obraz z ca³ej kolekcji, Mi³osierny Samarytanin, dzie³o Jacoba Jordaensa, ewakuowany wraz z pewn¹ czêœci¹ zbiorów podhoreckich we wrzeœniu 1939 znajduje siê obecnie w Sao Paulo jako w³asnoœÌ Fundacji Romana Sanguszki.
Cerkiew z klasztorem BazylianĂłw (z XVIII w.) wybudowana na rzucie krzyÂża ÂłaciĂąskiego z fasadÂą w stylu barokowym.
Koœció³ œw. Józefa z lat (1752-1766), wybudowany na zamówienie Wac³awa Rzewuskiego, wg planów Romanusa. Koœció³ by³ najpierw koœcio³em zamkowym, a póŸniej parafialnym. Jest budowl¹ z pó³kolist¹ kopu³¹, oœwietlon¹ na szczycie latarni¹ i ozdobion¹ krzy¿emAusteria - budynek dawnych stajen hetmaùskich przekszta³cony w zajazd.
#
[size=18]Informacje i zamĂłwienia[/size] [size=18]
sokal2@wp.pltel. 660-332-172[/size]
