problem zdrowia psychicznego dzieci i mÂłodzieÂży

.

Stoimy w obliczu katastrofy, jeÂśli chodzi o stan zdrowia psychicznego naszych dzieci

Ewa RaczyĂąska

Jednym z najpowaÂżniejszych problemĂłw z jakim obecnie zmagajÂą siĂŞ dzieci i mÂłodzieÂż jest problem zdrowia psychicznego. Psycholodzy, psychiatrzy bijÂą na alarm. - Tu juÂż nie moÂżna mĂłwiĂŚ o kryzysie, to jest krach, jeÂśli nic nie zacznie siĂŞ zmieniaĂŚ w tym obszarze, za trzy, cztery lata staniemy w obliczu katastrofy – mĂłwi psycholoÂżka, terapeutka Justyna ÂŻukowska-GoÂłĂŞbiewska.

•   Ministerstwo Zdrowia zaproponowaÂło nowy model opieki psychiatrycznej dla dzieci, ktĂłrej Âśrodek ciĂŞÂżkoÂści ma od wrzeÂśnia zostaĂŚ przeniesiony na szkolnych psychologĂłw, nauczycieli oraz poradnie pedagogiczno-psychologiczne
•   Rodzice decydujÂą siĂŞ na prywatne wizyty u psychologĂłw, terapeutĂłw, bo sami widzÂą, Âże nie mogÂą czekaĂŚ ze swoim dzieckiem na termin w publicznych poradniach, w ktĂłrych sÂłyszÂą: „NajbliÂższy termin za cztery miesiÂące”
•   SpecjaliÂści bijÂą na alarm: „Nie mamy czasu na szukanie pieniĂŞdzy w budÂżecie, nie mamy czasu na wymyÂślanie nowych modeli, jeÂśli nie zaczniemy nagÂłaÂśniaĂŚ tego, co dzieje siĂŞ w gabinetach psychologĂłw, poradniach, to nikt powaÂżnie nie potraktuje problemu”

Z przedstawionego kilka miesiĂŞcy temu raport Fundacji Dajemy Dzieciom SiÂłĂŞ wynika, Âże co 10 nastolatek ma za sobÂą prĂłbĂŞ samobĂłjczÂą. Do psychologĂłw, terapeutĂłw trafiajÂą dzieci i mÂłodzieÂż z depresjÂą, zaburzeniami lĂŞkowymi, odÂżywiania, uzaleÂżnione od internetu, pornografii, multimediĂłw. Problem siĂŞ nasila, tymczasem psychiatrzy dzieciĂŞcy odchodzÂą ze szpitali, zamykajÂą siĂŞ niedofinansowane oddziaÂły psychiatryczne dla dzieci. W zwiÂązku z tym Ministerstwo Zdrowia zaproponowaÂło nowy model opieki psychiatrycznej dla dzieci, ktĂłrej Âśrodek ciĂŞÂżkoÂści ma zostaĂŚ przeniesiony na szkolnych psychologĂłw, nauczycieli oraz poradnie pedagogiczno-psychologiczne tak, by szpital psychiatryczny byÂł dla dzieci ostatecznym rozwiÂązaniem. Od wrzeÂśnia majÂą teÂż zaczÂąĂŚ dziaÂłaĂŚ oÂśrodki wysokospecjalistycznej caÂłodobowej opieki psychiatrycznej. Przynajmniej jeden taki oÂśrodek ma zostaĂŚ stworzony na wojewĂłdztwo lub kilka na wiĂŞkszych regionach. Nadal brak jednak konkretĂłw, choĂŚby dotyczÂących finansowania wprowadzanych zmian.

- Nie wiem, co pomysÂł ministerstwa miaÂłby zmieniĂŚ na lepsze. PrzecieÂż takÂże i dzisiaj specjaliÂści z poradni kierujÂą dziecko do psychiatry, jeÂśli wymaga konsultacji. Ja osobiÂście stykam siĂŞ z rodzicami, ktĂłrych nie staĂŚ na prywatnÂą wizytĂŞ u psychiatry, ktĂłrej koszt to 200 zÂłotych, a ich dziecko nie moÂże czekaĂŚ na termin z NFZ za pĂłÂł roku. Potrzebuje psychiatrycznej pomocy tu i teraz. Jeden oÂśrodek na wojewĂłdztwo, to zdecydowanie za maÂło juÂż dziÂś na potrzeby dzieci i mÂłodzieÂży – mĂłwi psycholog pracujÂąca w niepublicznej poradni pedagogiczno-psychologicznej. - Rodzice przychodzÂą do nas na prywatne wizyty, bo sami widzÂą, Âże nie mogÂą czekaĂŚ ze swoim dzieckiem na termin w publicznych poradniach, a tam sÂłyszÂą: „NajbliÂższy termin za cztery miesiÂące”. Czy poradnie otrzymajÂą dofinansowanie? Czy bĂŞdÂą mogÂły specjalistom zaproponowaĂŚ wyÂższe wynagrodzenie, ktĂłre sprawi, Âże nie bĂŞdÂą oni odchodziĂŚ i otwieraĂŚ swoich prywatnych gabinetĂłw? Ostatnio zetknĂŞÂłam siĂŞ z dziewczynÂą, ktĂłra cierpi na zaburzenia psychiczne, jest w toksycznym zwiÂązku ze starszym od siebie chÂłopakiem. Rodzice rozkÂładajÂą bezradnie rĂŞce, a obÂłoÂżeni licznym pacjentami terapeuci mĂłwiÂą, Âże to dla nich za trudny przypadek. 17-latka powinna trafiĂŚ na oddziaÂł psychiatryczny, powinno siĂŞ niÂą zajÂąĂŚ kompleksowo, Âżeby nie doszÂło do tragedii, ale brak miejsc, nie ma gdzie zapewniĂŚ jej bezpiecznego miejsca.

Inny przykÂład: 13-latek uzaleÂżniony od gier komputerowych. Porozumiewa siĂŞ jedynie mruczeniem: „mhm”, „hm”. Trzy dni potrafi nie jeÂśĂŚ, bo siedzi i gra. Rodzice zaÂłamani. Jemu na tu i teraz nie pomoÂże psychoterapia, to juÂż ostry stan, wiĂŞc powinien znaleÂźĂŚ siĂŞ pod staÂłÂą opiekÂą psychiatrycznÂą, ktĂłrej brak. - KtoÂś spyta: a gdzie byli rodzice, jak on graÂł. OczywiÂście, moÂżna oskarÂżaĂŚ rodzicĂłw, tylko ta sytuacja pokazuje kolejny problem - rodzicom brak kompetencji. WiĂŞc moÂże zamiast wymyÂślaĂŚ nowe modele opieki i wydawaĂŚ pieniÂądze na doszkalanie nauczycieli, pielĂŞgniarek w zakresie psychoterapii klinicznej, bo taki pomysÂł ma ministerstwo, lepiej pomyÂśleĂŚ o warsztatach dla rodzicĂłw, programach, ktĂłre powstawaÂłyby choĂŚby przy szkoÂłach rodzenia, gdzie przyszli rodzice zamiast uczyĂŚ siĂŞ jak zmieniaĂŚ pieluchĂŞ, dowiedzieliby siĂŞ czegoÂś o rozwoju psychicznym swojego dziecka? PowstaĂŚ powinna profilaktyka przy szkoÂłach, gdzie rodzice obowiÂązkowo musieliby braĂŚ udziaÂł w szkoleniach. Problem zaczyna siĂŞ w domu, czĂŞsto z zupeÂłnie nieuÂświadomionej winy rodzicĂłw. Oni nie wiedzÂą, jak siĂŞ zachowaĂŚ, jak rozmawiaĂŚ z dzieckiem, jak sobie radziĂŚ z jego problemami, jak je traktowaĂŚ.

Skupienie pomocy w zakresie zdrowia psychicznego dzieci i mÂłodzieÂży na poradniach pedagogiczno-psychologiczny w oparciu o wspĂłÂłpracĂŞ z nauczycielami i szkolnymi psychologami i pedagogami jest sceptycznie oceniane przez specjalistĂłw. - W poradniach najczĂŞÂściej pracujÂą osoby zaraz po studiach, Âżeby zdobyĂŚ tam pierwsze swoje doÂświadczenia. Psycholodzy zatrudnieni na Karcie Nauczyciela, nigdy za te pieniÂądze nie zostanÂą w poradniach na staÂłe, zwÂłaszcza, Âże dwie ulice dalej w niepublicznej poradni zarobiÂą trzy razy wiĂŞcej – sÂłyszĂŞ.

40 milionĂłw zÂłotych otrzymanych z Unii Europejskiej ministerstwo chce przeznaczyĂŚ na kurs na psychoterapeutĂŞ klinicznego, ktĂłry ukoĂączyĂŚ bĂŞdÂą mogli pielĂŞgniarki, pedagodzy, nauczyciele, socjolodzy. Kurs trwaĂŚ bĂŞdzie cztery lata, a co przez ten czas z dzieĂŚmi? - Mamy tak duÂżÂą grupĂŞ psychologĂłw i psychoterapeutĂłw i co prawda niewielkÂą, ale jednak, psychiatrĂłw dzieciĂŞcych, dlaczego nie dofinansowaĂŚ tych specjalistĂłw, pomĂłc im siĂŞ rozwijaĂŚ, by na bieÂżÂąco juÂż teraz mogli pomagaĂŚ dzieciom? - komentuje Justyna ÂŻukowska–GoÂłĂŞbiewska.

"W szkoÂłach nie ma przestrzeni do prowadzenia terapii"

Kolejne pytanie, jakie nasuwa siĂŞ w zwiÂązku z propozycjÂą ministerstwa, to w jaki sposĂłb psycholog szkolny ma dostrzec dziecko z problemami. - W szkoÂłach nie ma przestrzeni do prowadzenia terapii. Poza tym nie kaÂżda szkoÂła zatrudnia psychologa, a jeÂśli juÂż to czĂŞsto na ¼ czy pĂłÂł etatu. Nie starcza mu czasu na zajĂŞcie siĂŞ dzieĂŚmi z orzeczeniem, a co dopiero obserwacjĂŞ duÂżej grupy uczniĂłw. Psycholog szkolny, podobnie jak pedagog, to czĂŞsto kula u nogi danej placĂłwki. Wykorzystywany jest do zastĂŞpstw, organizowania konkursĂłw, przygotowywania dzieci do rĂłÂżnych zawodĂłw. Zakres jego obowiÂązkĂłw czĂŞsto daleki jest od pomocy psychologicznej. Kiedy dziecko ma do niego przyjÂśĂŚ? Jak zwrĂłciĂŚ siĂŞ o pomoc – mĂłwi ÂŻukowska-GoÂłĂŞbiewska. - Nikt nie podaje konkretĂłw, nikt nie mĂłwi: szkoÂła musi zatrudniĂŚ psychologa, dofinansujemy to tak, by na jednego psychologa przypadaÂła setka albo dwieÂście dzieci. DziÂś nic nie wiadomo, mĂłwi siĂŞ szumnie o nowym modelu, ale my na nowoÂści nie mamy juÂż czasu, powinniÂśmy siĂŞ skupiĂŚ na tym, co jest i to wzmacniaĂŚ.

Justyna ÂŻukowska-GoÂłĂŞbiewska opowiada o swojej pracy w niepublicznej poradni. - Zaczynam pracĂŞ o 13, a koĂączĂŞ o 23, wieczorem przyjmujÂąc nastolatkĂłw. MÂłodsze dzieci sÂą wczeÂśniej. Nie mam serca odmawiaĂŚ, a do mnie i moich koleÂżanek w poradni dzieci przybywa. PrzychodzÂą nastolatkowie z kryzysami maturalnymi. PrzychodzÂą dzieci i pÂłaczÂą, bo rodzice wywierajÂą na nich presjĂŞ dobrych ocen, wzorowych zachowaĂą. Brak im sytuacji rozluÂźnienia, bo ze szkoÂły od razu sÂą zawoÂżone na dodatkowe zajĂŞcia. Coraz wiĂŞcej jest mÂłodzieÂży z rĂłÂżnymi lĂŞkami, a rodzice zamiast z dzieckiem porozmawiaĂŚ, odsyÂłajÂą je do psychologa, ktĂłry za dotkniĂŞciem czarodziejskiej rĂłÂżdÂżki ma je naprawiĂŚ i postawiĂŚ na nogi.

CzĂŞsto sÂą to dzieciaki z gÂłĂŞbokÂą depresjÂą, ktĂłra rozwijaÂła siĂŞ przez dÂłuÂższy czas, a ktĂłrej objawĂłw nikt nie zauwaÂżyÂł, ani rodzice, ani nauczyciele czy szkolny psycholog. Nie podwaÂżam niczyich kompetencji, wrĂŞcz przeciwnie, pokazujĂŞ, Âże psycholog czy pedagog szkolny obciÂąÂżony obowiÂązkami nie ma czasu stworzyĂŚ wiĂŞzi z uczniami, ktĂłrzy przyszliby do nich z problemem. Poza tym ja sama pracujÂąc juÂż wiele lat w zawodzie muszĂŞ siĂŞ nieustannie doszkalaĂŚ, bo wiedza, ktĂłrÂą miaÂłam rok temu, okazuje siĂŞ byĂŚ teraz niewystarczajÂąco. PrzychodzÂą do mnie i moich koleÂżanek i kolegĂłw dzieci z takÂą mieszankÂą, z krzyÂżowymi diagnozami, w ktĂłrych mieÂści siĂŞ na przykÂład depresja plus zaburzenia odÂżywiania i do tego zaburzenia lĂŞkowa. Nie wiem, czego siĂŞ zÂłapaĂŚ, a okazuje siĂŞ dodatkowo, Âże rodzice sÂą wÂłaÂśnie w trakcie rozwodu. Obserwujemy, jak coraz bardziej i wyraÂźniej nasila siĂŞ problem zdrowia psychicznego wÂśrĂłd dzieci i mÂłodzieÂży. Za dwa trzy lata bĂŞdziemy mieĂŚ tragicznÂą sytuacjĂŞ w opiece tego zdrowia, a mam wraÂżenie, Âże nadal zdecydowana wiĂŞkszoÂśĂŚ spoÂłeczeĂąstwa nie zdaje sobie z tego sprawy, My bijemy na alarm, MZ podejmuje jakieÂś kroki, ktĂłra nie sÂą rozwiÂązaniem nasilajÂących siĂŞ problemĂłw.

Terapeutka mĂłwi o bezsilnoÂści. - MuszĂŞ uciekaĂŚ siĂŞ do rĂłÂżnych ÂśrodkĂłw. DzwoniĂŞ na pogotowie mĂłwiÂąc, Âże nastolatek wÂłaÂśnie rozbiÂł sobie u mnie w gabinecie gÂłowĂŞ, bo wiem, Âże jeÂśli poinformujĂŞ ich, Âże ten chÂłopak oÂświadczyÂł, Âże jak wrĂłci do domu, popeÂłni samobĂłjstwo, nikt nie przyjedzie. Ba – nawet jeÂśli rodzice po prĂłbie samobĂłjczej pojadÂą z nim na SOR, nie majÂą gwarancji, Âże zostanie przyjĂŞty. Pogotowie potrafi przyjechaĂŚ do dziecka, ktĂłre wÂłaÂśnie zostaÂło odciĂŞte od sznura, bo siĂŞ wieszaÂło, ale gdy okazuje siĂŞ, Âże po kilkudziesiĂŞciu minutach dochodzi do siebie i czuje siĂŞ dobrze, pogotowie zostawia je w domu. Znam dziewczynĂŞ, ktĂłra szeÂśĂŚ razy dÂźgnĂŞÂła siĂŞ noÂżem w brzuch, chciaÂła siĂŞ zabiĂŚ, to byÂła jej trzecia prĂłba. TrafiÂła do szpitala, nie przenieÂśli jej na oddziaÂł psychiatryczny z powodu braku miejsc, a podczas jej trzytygodniowego pobytu w szpitalu psycholog zjawiÂł u niej raz, na poczÂątku.

Ministerstwo Zdrowia chce ograniczyĂŚ liczbĂŞ dzieci na oddziaÂłach psychiatrycznych, tÂłumaczÂąc, Âże wiele z nich niekoniecznie powinno tam siĂŞ znaleÂźĂŚ. Tymczasem psycholodzy podkreÂślajÂą, Âże do psychiatry kierujÂą dzieci w ostrych stanach psychicznych, w sytuacji bezpoÂśredniego zagroÂżenia zdrowia i Âżycia. Nie odsyÂłajÂą dzieci, ktĂłre nie radzÂą sobie z lĂŞkiem. Co wiĂŞcej, czĂŞsto zalecajÂą najpierw wizytĂŞ u endokrynologa, by sprawdziĂŚ, czy objawy depresji nie zostaÂły wywoÂłane zaburzeniami gospodarki hormonalnej. - CzĂŞÂśĂŚ dzieci ze skÂłonnoÂściami do samobĂłjstwa udaje siĂŞ wyprowadziĂŚ psychoterapiÂą, czĂŞÂśĂŚ jednak wymaga skierowania do lekarza. Nowy model opieki komplikuje nam i tak juÂż trudny dostĂŞp do psychiatrĂłw.

Dzisiaj poradnie pedagogiczno-psychologiczne sÂą przeciÂąÂżone pracÂą. CaÂły czas brakuje ludzi, pomieszczeĂą, sal. Na wizytĂŞ czeka siĂŞ kilka miesiĂŞcy. W poradni w WoÂłominie sÂą to cztery miesiÂące, w Legionowie w styczniu moÂżna byÂło zapisaĂŚ siĂŞ na kwiecieĂą, a jedna z warszawskich poradni podawaÂła termin „na za pĂłÂł roku”. MĂłwimy tylko o diagnozie. Terapia to zupeÂłnie inna sprawa, na niÂą trzeba poczekaĂŚ, aÂż zwolni siĂŞ miejsce, aÂż jakieÂś dziecko ukoĂączy terapiĂŞ. To moÂże trwaĂŚ od kilku miesiĂŞcy do ponad roku.

Co z dzieckiem, ktĂłre cierpi na przykÂład na depresjĂŞ, zaburzenia odÂżywiania? Ma czekaĂŚ?

- Nie wierzĂŞ, Âże nagle od wrzeÂśnia kaÂżde dziecko, ktĂłre bĂŞdzie potrzebowaÂło konsultacji, a w efekcie terapii, dostanie siĂŞ z dnia na dzieĂą do specjalisty. Ministerstwo Zdrowia we wspĂłÂłpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej robi pozorne ruchy, Âżeby pokazaĂŚ, Âże coÂś siĂŞ dzieje, Âże sÂą zainteresowani stanem zdrowia psychicznego dzieci, ale ich nowy model niczego nie zmieni.

Tu trzeba stworzyĂŚ dÂługoletni projekt. ZaczÂąĂŚ od szkĂłÂł, od profilaktyki zdrowia psychicznego, ÂściÂągaĂŚ specjalistĂłw, prowadziĂŚ zajĂŞcia. ZnaleÂźĂŚ Âśrodki na dofinansowanie oddziaÂłĂłw psychiatrycznych dzieci. Nie mamy czasu na szukanie pieniĂŞdzy w budÂżecie, nie mamy czasu na wymyÂślanie nowych modeli, jeÂśli nie zaczniemy nagÂłaÂśniaĂŚ tego, co dzieje siĂŞ w gabinetach psychologĂłw, poradniach, to nikt powaÂżnie nie potraktuje problemu, ktĂłry jest bardzo duÂży.

http://www.nerwica.pun.pl/viewtopic.php?pid=805#p805

https://kobieta.onet.pl/zdrowie/stoimy-w-obliczu-katastrofy-jesli-chodzi-o-stan-zdrowia-psychicznego-naszych-dzieci/tm9xyd8

.

	Autor	Wątek: problem zdrowia psychicznego dzieci i mÂłodzieÂży (Przeczytany 1703 razy)
0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.